Σάββατο 24 Μαΐου 2008

Δεξιά στο δρόμο (αλλά όχι εντελώς!)

Είπαμε στο προηγούμενο post πως πρέπει να κινούμαστε στη δεξιά πλευρά του δρόμου. Θα προσπαθήσουμε τώρα να γίνουμε λίγο πιο συγκεκριμένοι! Πριν προχωρήσουμε όμως, θα πρέπει να ξεκαθαρίσω ότι όσα αναφέρονται στη συνέχεια αποτελούν ένα μίγμα από:
  • Προσωπικές εμπειρίες και απόψεις
  • Αναζήτηση σχετικών απόψεων / ιδεών στο Internet
  • Κάποιες πολύ καλές και χρήσιμες ιδέες από τον John S. Allen, τις οποίες βρήκα στο Bicycling Street Smarts
Η παραπάνω αναφορά στο συγκεκριμένο site γίνεται γιατί πολλά από όσα θα αναφέρω σε αυτό και σε επόμενα posts, προέρχονται από προσαρμογή των προτάσεων / ιδεών του John S. Allen στην πραγματικότητα των ελληνικών δρόμων.

Πόσο δεξιά λοιπόν;

Σε δρόμο που δεν έχει παρακαρισμένα αυτοκίνητα, ΔΕΝ κινούμαστε στα 10 εκ. από το πεζοδρόμιο. Είναι επικίνδυνο! Οι δρόμοι στις άκρες τους έχουν μεγαλύτερες φθορές, χώματα και πέτρες, φρεάτια που έχουν "καθήσει" και άλλα "όμορφα". Όταν οδηγούμε αυτοκίνητο, αποφεύγουμε οι δεξιοί τροχοί μας να πατούν σε αυτό το κομμάτι του δρόμου και το θεωρούμε σχεδόν αυτονόητο! Γιατί θα πρέπει λοιπόν με το ποδήλατο να κινηθούμε σε αυτό το κομμάτι του δρόμου; Είναι σαν να επιδιώκουμε την πτώση!

Λίγο πιο αριστερά, εκεί που ο δρόμος είναι καθαρός και πιο ομαλός, είναι πολύ πιο ασφαλές.

Σε δρόμο με παρκαρισμένα αυτοκίνητα ΔΕΝ κινούμαστε σύριζα σε αυτά. Αφήνουμε ικανοποιητική απόσταση ώστε σε περίπτωση που κάποια πόρτα ανοίξει ξαφνικά μπροστά μας (καθόλου σπάνιο!) να μην διακόψει την πορεία μας. Με σχεδόν οποιαδήποτε ταχύτητα (εκτός ίσως από ΠΟΛΥ αργά!) δεν θα προλάβουμε να φρενάρουμε πριν χτυπήσουμε πάνω σε μια ανοιχτή πόρτα αυτοκινήτου. Αφήνουμε περίπου ένα μέτρο από τα παρκαρισμένα και είμαστε πολύ πιο ασφαλείς!

Με τον τρόπο αυτό, κερδίζουμε και κάτι ακόμα: είμαστε πολύ περισσότερο ορατοί από άλλα αυτοκίνητα (π.χ. από κάποιο αυτοκίνητο που πλησιάζει σε διασταύρωση κάθετη στην πορεία μας).

Σε περίπτωση που υπάρχουν μεγάλα κενά ανάμεσα σε παρκαρισμένα αυτοκίνητα, ΔΕΝ είναι καλό να κάνουμε "κυματιστή" πορεία μπαίνοντας και βγαίνοντας από τα κενά που δημιουργούνται. Αν κάνουμε κάτι τέτοιο μειώνουμε την πιθανότητα να μας αντιληφθεί νωρίς κάποιος οδηγός που έρχεται πίσω μας και αυξάνουμε τη δυσκολία της δικής μας μετακίνησης, καθώς προσπαθούμε να "ξαναμπούμε" στο ρεύμα της κυκλοφορίας. Είναι πολύ καλύτερο να διατηρούμε την πορεία μας σε ευθεία γραμμή.

Οι λωρίδες κυκλοφορίας στους ελληνικούς δρόμους είναι συνήθως στενές. Αυτό σημαίνει ότι για να μας προσπεράσει ένα αυτοκίνητο (σε δρόμο με πολλές λωρίδες) είναι αναγκασμένο να μπει στη διπλανή λωρίδα. Αυτό δεν είναι κακό. Είναι πολύ καλύτερο από το να πιστέψει ο οδηγός του αυτοκινήτου ότι μπορεί να μας προσπεράσει χωρίς να αλλάξει λωρίδα και να καταλήξουμε στριμωγμένοι και τελικά να μας "σπρώξει" εκτός δρόμου και εκτός ισορροπίας!

Όταν υπάρχουν περισσότερες από μία λωρίδες κυκλοφορίας στην ίδια κατεύθυνση, σε αστικό δρόμο, είναι καλύτερο να κινούμαστε στη μέση της δεξιάς λωρίδας. Αυτό "στέλνει" ένα σήμα στους οδηγούς που έρχονται από πίσω μας: "Μπορείτε να με προσπεράσετε χρησιμοποιώντας την επόμενη (αριστερά) λωρίδα!"

Μπορεί να μας φαίνεται επικίνδυνο να αναγκάσουμε ένα αυτοκίνητο να επιβραδύνει και να μείνει πίσω μας, αλλά δεν είναι! Πρέπει να καταλάβουμε ότι έχουμε κάθε δικαίωμα να χρησιμοποιήσουμε το δρόμο (εφόσον ακολουθούμε τους κανόνες οδικής κυκλοφορίας). Ένας από τους πιο συνηθισμένους λόγους που οι ποδηλάτες αισθάνονται ανασφαλείς στους δρόμους είναι ότι δεν μπορούν να ελέγξουν την κατάσταση. Αν δείξουμε ξεκάθαρα ότι στο συγκεκριμένο σημείο του δρόμου δεν υπάρχει χώρος να μας προσπεράσουν, τότε κανείς δε θα προσπαθήσει να μας προσπεράσει και κανείς δε θα περάσει από πάνω μας!

Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε το αριστερό χέρι (σε ημιέκταση και κουνόντας το αργά πάνω κάτω) για να δείξουμε ότι:
  • γνωρίζουμε ότι επιβραδύνουμε την κυκλοφορία,
  • κρίνουμε ότι δεν είναι ασφαλές να μας προσπεράσουν στο συγκεκριμένο σημείο και (φυσικά)
  • θα αφήσουμε χώρο να μας προσπεράσουν μόλις κρίνουμε ότι οι συνθήκες το επιτρέπουν!
Σημαντικό: Δείχνουμε κυκλοφοριακή παιδεία, ευγένεια και σεβασμό στους άλλους. Όταν το προσπέρασμα είναι και πάλι εφικτό, κάνουμε ανάλογο σινιάλο με το αριστερό χέρι.

Επίσης θα πρέπει να θυμόμαστε ότι αν οι συνθήκες είναι τέτοιες που μας αναγκάζουν να επιβραδύνουμε την κίνηση πίσω μας για πολύ ώρα, τότε η ευγένεια απαιτεί (και οι κανόνες οδικής κυκλοφορίας επιβάλλουν) να κάνουμε δεξιά (όταν αυτό είναι ασφαλές), να σταματήσουμε, να αφήσουμε την κυκλοφορία να ξαναπάρει την κανονική ροή της και μετά να συνεχίσουμε.

Θυμηθείτε: Ο τρόπος που κινείστε και η θέση σας στο δρόμο, μεταδίδουν μηνύματα στους οδηγούς αυτοκινήτων που σας ακολουθούν. Με μερικές βασικές κινήσεις θα κερδίσετε την προσοχή τους και το σεβασμό τους.

Μερικά βασικά...

Ας προσπαθήσουμε να πιάσουμε τα πράγματα από την αρχή (ή σχεδόν!). Αν θέλουμε να μας σέβονται στο δρόμο πρέπει να σεβόμαστε κι εμείς τους άλλους! Σιγά τη δήλωση θα μου πείτε! Ισχύει σε κάθε περίπτωση, όπως για παράδειγμα για το σεβασμό ανάμεσα στους οδηγούς οχημάτων (ΙΧ, λεωφορεία κλπ.).

Στην προκειμένη περίπτωση όμως, αναφέρομαι σε κάτι λίγο διαφορετικό. Ως ποδηλάτες, αν αγνοούμε τα κόκκινα φανάρια, κινούμαστε ανάποδα σε μονόδρομους, κινούμαστε πάνω σε πεζοδρόμια κλπ. το μόνο που θα καταφέρουμε είναι να προκαλέσουμε έχθρα και έλλειψη αξιοπιστίας και σεβασμού.

Στην πραγματικότητα (και με ελάχιστες εξαιρέσεις) είμαστε περισσότερο ασφαλείς αν ακολουθούμε τον ΚΟΚ, ενσωματωνόμαστε με την υπόλοιπη κυκλοφορία οχημάτων και φροντίζουμε να μην "ξαφνιάζουμε" τους υπόλοιπους χρήστες του δρόμου με ελιγμούς, απρόβλεπτες κινήσεις και ξαφνικές, απροειδοποίητες αλλαγές πορείας. Ας μην ξεχνάμε ότι οι κανόνες οδικής κυκλοφορίας προβλέπουν κάθε περίπτωση, καθορίζουν τις προτεραιότητες και δημιουργούν ένα κατά το δυνατόν προβλέψιμο περιβάλλον. Αν ακολουθούμε τους κανόνες τότε έχουμε και την προστασία που αυτοί μας παρέχουν. Αποκτάμε τα ίδια δικαιώματα με τους οδηγούς των υπολοίπων οχημάτων.

Πρέπει βέβαια να γίνει κατανοητό από όλους μας ότι αυτή η "προστασία" δεν είναι ασπίδα κατά των τραυματισμών που θα προκύψουν αν συμβεί το κακό. Αλλά το ίδιο συμβαίνει και με το αυτοκίνητο! Το ότι έχεις προτεραιότητα δε σημαίνει ότι δε θα τρακάρεις (αν ο άλλος την παραβιάσει). Και στην περίπτωση πρόσκρουσής μας (ως ποδηλάτες) με αυτοκίνητο, θα πονέσει το ίδιο είτε είχαμε προτεραιότητα είτε όχι! Επομένως οι κανόνες μειώνουν τους κινδύνους και αυξάνουν την ασφάλεια αλλά η πρόληψη είναι πάντα πιο αποτελεσματική.

Εννοείται ότι κινούμαστε κατά κανόνα στη δεξιά πλευρά του δρόμου. Πόσο δεξιά; Θα το συζητήσουμε αναλυτικά σε επόμενο post. Εξαιρέσεις; Όταν πρόκειται να στρίψουμε αριστερά (το δείχνουμε με έκταση του αριστερού πήχη). Στους δρόμους ταχείας κυκλοφορίας, το τελευταίο είναι λίγο πιο δύσκολο. Χρησιμοποιώ δύο εναλλακτικές λύσεις:
  • Περιμένω να διακοπεί η κυκλοφορία πίσω μου (π.χ. κόκκινο φανάρι) και αλλάζω θέση στο δρόμο (από τέρμα δεξιά σε τέρμα αριστερά), πάντα δείχνοντας με το αριστερό χέρι, περίπου 200 - 300 μέτρα πριν την αριστερή στροφή.
  • Αν δεν μπορέσω να φτάσω με ασφάλεια στην αριστερή πλευρά μέχρι το σημείο που θέλω να στρίψω, τότε σταματώ τέρμα δεξιά, κατεβαίνω από το ποδήλατο, ανεβαίνω στο πεζοδρόμιο και περιμένω να διασχίσω κάθετα το δρόμο, σαν πεζός (από το φανάρι των πεζών εννοείται!
Αυτά, ως πολύ βασικά!

Κυριακή 18 Μαΐου 2008

Η αρχή

Η ιδέα για τη δημιουργία ενός blog με σκοπό τη διάδοση της σωστής κουλτούρας / παιδείας, σε σχέση με την αστική μετακίνηση με ποδήλατο, μου ήρθε μόλις σήμερα αμέσως μετά τη συμμετοχή μου στον 1ο Ποδηλατικό Γύρο Ηλιούπολης.

Συνειδητοποίησα ότι υπάρχει μια θετική τάση στην υιοθέτηση του ποδηλάτου ως μέσου μετακίνησης, αλλά παντελής άγνοια του πώς πρέπει να συμπεριφερόμαστε στο δρόμο, είτε ως ποδηλάτες είτε ως οδηγοί αυτοκινήτων.

Τώρα βέβαια θα μου πείτε, περίμενες να βγουν τα ποδήλατα στους δρόμους για να καταλάβεις τι συμβαίνει στους δρόμους της πόλης; Όχι βέβαια. Είκοσι χρόνια οδηγός αυτοκινήτου, ξέρω καλά ότι η οδηγική παιδεία είναι σε ανεπάρκεια έτσι κι αλλιώς. Όμως το θέμα μας εδώ είναι πιο συγκεκριμένο, πιο ειδικό: Ποδηλάτες κάθε ηλικίας θέλουμε να μοιραζόμαστε το δρόμο με τα υπόλοιπα μέσα μεταφοράς, διεκδικούμε το δικαίωμα στη μετακίνηση με έναν εναλλακτικό, πλήρως φιλικό προς το περιβάλλον και συνολικά οφέλιμο τρόπο. Πώς θα το πετύχουμε χωρίς να έρθουμε σε αντιπαράθεση με τους υπόλοιπους χρήστες του δρόμου; Πώς θα μετακινούμαστε με ασφάλεια και με καλή διάθεση;

Θέματα σχετικά με τα παραπάνω και άλλα σχετικά θα προσπαθήσουμε να καλύψουμε με το blog αυτό. Με την ελπίδα να αποτελέσουμε ένα μικρό πυρήνα κουλτούρας, παιδείας και πολιτισμένης συμπεριφοράς.